segunda-feira, 11 de maio de 2009

Screbir «lh» i «nh» ou «ll» i «ñ»?




Eiqui queda mais un cachico de la anterbista de Manuela Barros Ferreira a la FUOLHA MIRANDESA, na parte que respeita a la Cumbençon Ourtográfica puis solo essa parte eiqui mos anteressa. Para quien nun pudo ler la anterbista toda ne l Jornal Nordeste, bamos a poné-la ne l blogue
quien cunta ua cuonta i poderá lé-la alhá.


FM - Cumo ye que ls sturianos bírun todo este porcesso?
MBF - Perguntámos a opinião aos asturianos. Recebemos uma resposta em que nos recomendavam que escrevêssemos à portuguesa os fenómenos comuns com o português e à asturiana os fenómenos comuns com o asturiano. Acontece que a maior dificuldade estava nos fenómenos que são foneticamente iguais nas duas línguas, mas que se escrevem diferentemenete em português e em espanhol. Por exemplo, os asturianos seguem a tradição espanhola, quando escrevem «ñ» e «ll». Fizemo-lo por razões de simplicidade de ensino, porque a tradição de assim escrever em Portugal data de D. Afonso III, porque sempre os mirandeses escreveram com «lh» e «nh» e porque essa foi a opinião dos participantes.
Hoje eu certamente defenderia a grafia espanhola porque o som «lh» no início de palavras não existe em português (a não ser na palavra lhano, que é um empréstimo castelhano) e porque a existência do «lh-» inicial é uma característica asturo-leonesa definidora do mirandês. Portanto, escrever «ll» e «ñ» seria uma maneira de aproximar de modo razoável, aceitável, o mirandês da sua ancestralidade asturo-leonesa.



12 comentários:

  1. Ende puode star l "uobo de Colombo": poder outelizar l sigundo "l" mudo, al que daba para ouniformizar l "lh" de la cumbençón oureginal cul "l" de la purmeira adenda.

    ResponderEliminar
  2. Gracias... por fin ! :) A final nun stou assi tan anganhado cume uns me dizen ya fai agora dous anhos...

    ResponderEliminar
  3. La cumbençon, cumo l nome l diç, ye fruito de ua cumbençon antre meia dúzia de pessonas scolhidas i sien repersentatibidade. Solo ls téquenicos éran pessonas que sabíen al que se aproponíen. Na purmeira adenda eigual. I agora quier-se fazer l mesmo.
    L resultado fui tenéren salido reglas por acordo de pessonas i cun pouco fundamento.
    Todos nós, ls que screbimos, fumos anfluénciados por ua cumbençon i muitos por quien eimendaba ls testos. Tamien la preacupaçon de screbir bien, mos lebaba a screbir tenendo an cunta las reglas de l pertués. La autentecidade zpareciu de cierto modo. Donde, Tortulhas tener screbido "les" sien nunca l tener oubido.
    Para bien de la lhéngua, será buono nun pensar solo an amigos(amiyos) pessonales i ou por las sues quelores politicas.
    Hai muito modo de scamugir las pessonas.
    Las pessonas nun puoden tener miedo de screbir cun miedo que l assómen ls perros.
    You yá an 1979, cun regularidade, screbie "ll" i "ñ", mas adotei la cumbençon porque siempre era melhor que nada. Mas por quemer uossos an beç de chicha, nun quier dezir que ls uossos nun séien uossos i la chicha, chicha.

    Bá, nun bos anraibeis i pensai bien, que todos son percisos, mas para bien de la lhéngua i nó para fazermos doutoramentos ou sastifazer beidades pessonales.

    Abraço
    Almendra

    ResponderEliminar
  4. De fato, you ampecei por seguir la cumbençon. Açpuis, un die quando bie an Cicuiro graburas que tenien alha screbido "año", desd'ende pouco a pouco fui-me scapando deilha.

    Mas ya agora a respeito de los tales digrafos ya nun se puode fazer nada. Ya la lhiengua ten lhiteratura, ya ye ansinada. Nun se puoden mudificar agora las bazes, ye tarde de mas.

    Apenas, you acho, que eiqui solo eiremos falar de las bariedades, de las maneiras de falar, i cume haberemos de las ancluir na nurmatiba.

    Repito, nun se puode pensar agora an mudeficar los digrafos Occitans pra los Lhionéses.

    ResponderEliminar
  5. Buonas tardes Zé Chico,

    Carai, home si andas bien anrabiado cul mundo. Apuis claro... pones a dezir cousas sien sentido.
    Bá, diç alhá l que quieres, mas de modo dreito i nó als arressaios, para todos antendermos.
    Acho stranho que inda nun tengas pedido para aderir a la quadrilha, mas talbeç te tengas acanhado. Mas bou yá a mandar l cumbite para fazeres parte desse grupico de pessonas que nun sáben l que ándan a fazer, uns tunticos. Anda que te faç bien la cumpanha.
    Un abraço, que tu bien sabes que you yá nun me anrábio cun essas cousas.
    Spero que respondas debrebe al cumbite i ampecesa colaborar fuorte.

    Bá, mais un abraço,
    Amadeu

    ResponderEliminar
  6. Buonas!
    Esta ye la purmeira beç que falo eiqui sobre algua cousa i zde yá quiero dar ls parabienes a to aquielhes que por eiqui ban botando ua mano a la nuossa lhéngua.

    Quanto a la mie oupenion.. Ah Tiegui, nós nun podemos querer que la nuossa lhénga quede cum l'auga nua charca. La scrita de la nuossa lhéngua inda ye moça, inda ten muito por donde medrar.
    Eilha ye cumo ls ninos quando faien algo malo, lhougo bai alhá alguien dezir que fágan esto ó aqueilho dun modo çfriente.

    Se stamos eiqui a çcutir ua nuoba ourtografie, tenemos que daprender cul passado i corregir to l que agora yá bemos que nun stá bien.
    Se calha deiqui a 20, 30 ó 100 anhos, l mismo trabalho bai a ser feito por outras personas que yá puoden ter studado i daprendido más que todos nós i la lhéngua irá outra beç tomar un nuobo camino!

    Un Abraço!
    Fernando Silva

    ResponderEliminar
  7. Buonas nuites Amadeu,

    Se pensas que ando de mal cul mundo stás anganhado, nun ando siempre a lamentar-me de l passado.
    Quanto a dezir cousas sien santido, solo puode dezir esso quien nun antende ou nun quier antender.
    Quanto a andar por arressaios solo quando ando por las arribas.´
    Nun te fagas de santo porque nun adelantras nada i se pensas arranjar ua guerra ou cuidas que me assusto, solo perdes tiempo.
    Quanto a colaborar stou siempre pronto.

    Un abraço sien fabor
    Almendra

    ResponderEliminar
  8. Almendra teneis correio bia direto para Amadeu se creis falar desta maneira.

    Eiqui nun ye'l sitio pr'esse tipo palradeiro.

    Gracias !

    ResponderEliminar
  9. Tenes rezon Tiégui, mas recebir un cumbite nun mail que pouco outelizo, quando tengo dous ne l blog frolesmirandesas i inda por riba a dar erro, se nun ye a fazer pouco nun sei l que será!
    Quanto al que screbi ne l die 13 a la 10h02, ten todo l sentido.

    Dixe
    Almendra

    ResponderEliminar
  10. L cumbite seguiu para jalmendra@mail.pt que ye l email que tengo no frolesmirandesas.
    Se quieres que te mandes para outro ye solo dezir para cumbenconmirandesa@gmail.com

    Cumo stá defenido nas regars de l blogue, la regra ye que quien partecipar ye solo dezir para esse blogue. Ye ir alhá a ber, stá todo claro.

    ResponderEliminar
  11. Este comentário foi removido pelo autor.

    ResponderEliminar
  12. Desculpáime, sou un llionés amante de la nuosa lliengua, y péme un erru siguire asina, separtaos, caún escrebiendu d´un xeitu.
    L´usu de dígrafos de la tradición medieval provençal; mas tapoucu nun mos vamos decantare pur la "ñ" qe fui un inventu de ls frailes castiellanos. Purqéi nun usare la "nn" n geminada y la "ll" ye cumu screbiron las prumeiras presonas an usare´l sturllionés (Johan Llorienzu de Storga, tamién an tolos testos medievales, antes de q´an Castiella houbira "ñ" tenian screbidu cun "nn", Gonzalo de Berceo screbíe an castiellán cun grafíe llatina cumu yera tamién normal an Llión y Galiza. Ye la de ls testos medievales sturllioneses de Riba Côa, de ls monesterios llioneses an Bregancia, de ls fuoros del Reinu de Llión y de las Stúrias).
    La nosa lliengua nun ye nin castiellanu nin pertués. Tenemos ua grafíe propria, purqéi non usa-la?
    Stamos a tiempu de mudare y andar de la manu, toos xuntos pula nuosa lliengua.
    Yá lu intentara´l sturianu Fernán Coronas an 1920 screbiendu ua gramática pa todu´l sturllionés oucidental(De Miranda a LLuarca) q´anguannu s´afalla perdida.
    L sou suennu ye l de dalgunos de nosoutros... asperu qe daqé díe se faga rialidade.
    Na solución de -Ly- llatinos pa ls distiguire de las paltalizaçions de l- inicial nós screbimos "y" y distínguese del pertués "lh" y del castiellán "j". Eixempru: "coelho" an pertués, "cuneyu" an sturianu y llionés (si an miranda diç-se eigual purqéi screbir cuna grafíe pertuesa?) mientres q´an hespannol ye "conejo".
    Ún abraçu bien fourte dende l´outru lladu la raya.

    ResponderEliminar