domingo, 3 de maio de 2009

Las Adendas a la Cumbençon



Hai uns dies, preguntaba Alcides Meirinhos nun comentário a un testico miu:
«...hai ua pregunta que fago a menudo: serán neçairas Adendas a la Cumbençón? Nun spartiçan eilhas la lhéngua?
La purmeira Adenda (fundamentada pula céncia) cuntempla uas particularidades ... antón tamien será justo pensar nua sigunda, nua terceira i an tantas quantas las modas de falar mirandés. Fázen sentido las adendas? Nun creio que fágan.»
Alcides pon bárias preguntas i neste testico bou a ber se cunsigo ampeçar respunder a algues deilhas, que noutros tornarei al assunto. I la çcuçon puode ajudar a antender melhor.



1. Seran neçairas Adendas a la Cumbençon?
La Cumbençon fui aprobada sien que eilha mesma se tubira por cumpleta, antes aceitando que poderie ser zambolbida i alhargada. Esso poderie ser feito por meio de Adendas, que se íban acrecentando a la Cumbençon ou la íban modeficando, i que apuis de aprobadas passarien a fazer parte deilha. Anton, hai que respunder a la pregunta de la seguinte maneira: cumo la Cumbençon nun ye cumpleta i acabada, son neçairas adendas al menos para tratar de assuntos nuobos que eilha nun tratou.
Ye mui aportante tornar a ler l que nessa altura se screbiu cumo justeficaçon subre la necidade de ir publicando adendas a la Cumbençon.



2. Nun spartiçan eilhas la lhéngua?
Nesta pregunta cuido que Alcides stá a poner l porblema de la 1ª Adenda, yá que eilha trata de la antegraçon de l sendinés ne l sistema de la Cumbençon. Trata-se de l porblema de saber até adonde puode ir la aceitaçon de la dibersidade an çfabor de la ounidade, pus ye a pensar nesso que el diç: «La purmeira Adenda (fundamentada pula céncia) cuntempla uas particularidades ... antón tamien será justo pensar nua sigunda, nua terceira i an tantas quantas las modas de falar mirandés.» Anton, fazer tantas adendas quantos ls modos de falar, esso lhebarie al spartiçar de la lhéngua, quier dezir, debemos cuidar mais de la ounidade do que de la dibersidade.
You cuido que este ye un porblema mui amportante: ua cumbençon que nun seia capaç de cunseguir la ounidade para toda la sue dibersidade nun bai a cunseguir l sou papel. L amportante ye que l porblema seia çcutido i se chegue a ua cunclusion antre todos, i nó que cada un ampece a screbir cumo le dá la gana - cumo hai alguns causos de todos coincidos -, por bien nobres que séian ls sous motibos. La mie eideia ye la seguinte: la Cumbençon debe de ser capaç de mantener andrento deilha l eissencial de las sues bariadades i nessa altura yá nun percisará de adendas. L defícele ye chegar a un eiquelíbrio, i ende cuido que la 1ª Adenda andicou un caminho que puode ser lhebado mais loinge, por eisemplo an relaçon al raiano.


3. Perpuosta de Adenda 2
Esta perpuosta, menos coincida mas que na prática yá fui adotada na scrita, nun tenie nada a ber cul tema de 1ª Adenda, mas tenie l oujetibo de «estabelecer regras para a eventual adaptação de empréstimos, tratando o caso específico de palavras que em português se escrevem com x.». Cumben tornar a eilha i a la antroducion que alhá faç Manuela Barros Ferreira.
Cumo bés, Alcides, neste causo la eideia yá era solo cumpletar l que na Cumbençon habie quedado ancumpleto ou que nun habie sido tratado.

Amadeu Ferreira






Sem comentários:

Enviar um comentário