1. Carbenar la lhana
- Olhe i anton que andais a fazer? Andais a carbenar la lhana?
- Ando a carbenar la lhana para ber se sou capaç de la filar, mas isto ye tan ruin que nin se carbena nin se fila.
- Olhe, la lhana dá muito trabalho pa la poner assi, ora si?
- Filha da mãe se dá trabalho... Dá trabalho, dá... Inda quando la lhana ye buona, trabalha-se bien, mas quando ye ruin cum’esta nun hai quien la... quien la trabalhe.
- Pois, assi yá la lhabestes, yá la ponistes a anxugar...
- Yá la lhabei, yá la pus a anxuar [caída de l –g-?] , agora stou a carbená-la i nun fago nada, que nun...
- I anton que quereis fazer cun eilha? Algua colcha?
- I tapetes...
- A telar?
- Si
- I acá inda hai quien teça?
- Não, ... ban a ser feitos an Sendin, acho que... nun são pra mi.
- Á, nun son pra bós?!
- Não, isso ye ua mie ua mie sobrina que me los mandou filar.
- Á stá bien...
- I agora a ber se sou capaç de la filar. Nun sei, bamos a ber.
2. A filar
- ... you lhougo de pequeinha se fila, lhougo de pequerrica. De pequerrica... Mie mai criou trés filhas i todas trés mos fizo trabalhar lhougo de pequeinhas. A filar. Primeiro dábamos tascos de lhino a filar. Apuis íbamos a assoprar l lhume i lhougo, lhougo pegaba, lhougo pegaba nos tascos i lhougo se queimában....
3. Nuites de eimbierno
- Olhai i nas nuites de eimbierno que fazeis?
- L que tenemos que fazer... fazemos meia ou filar i, quando não, stamos alredor de l lhume i fazer las cabras nas piernas
- Stá bien
- I assi nos deimingos [palhatalizaçon tamien ousada an sendinés] salgo [forma berbal que nun eisiste an sendinés] nunca, mas quando era garota si gustaba de salir a beilar nos deimingos [palhatalizaçon tamien ousada an sendinés] i nos sábados
- Beilábades muito?
4. Ls anjos de la glória
- Olha que lindo!
- Ban-se las tues filhas dequi [palhatalizaçon tamien ousada an sendinés] pra fuora, pronto nun se bei a naide a cantar, nun s’oube ua alma, nun se... ai...
5. Cantias na fueira
6. La mina
(...)
- Bós era fuora de la mina, assi nua casa
- Los [artigo] tius, los [artigo] tius ye que la sacában de ls buracos i apuis nós ye que stábamos nos puiales nua casa andrento, de teilha...
7. Aquilho éramos l diabro
- I apuis a la nuite beniedes de Infainç a pie pa Paradela
- A pie, i íbamos para alhá tamien a pie, lhougo cedo, lhougo... de manhana ... a las uito horas teniemos que ampeçar a trabalhar. A las uito yá stábamos no trabalho.
- Era de sol a sol?
- Si. Soltábamos... aa... nun sei se a las cinco, [palhatalizaçon que an sendinés yá se perdiu] tamien. A las bezes yá benimos de nuite quando era nos dies pequeinhos yá beniemos de nuite para casa i outras... i pula manhana teniemos de salir tamien quaijeque de nuite. Pa chegarmos a la hora, claro.
- La bida era bien mais defícele que agora
- Mas era mi alegre, oi Jasus aquilho nós andábamos tan alegres todas. Éramos très armanos i you nun sei qual éramos la mais alegre. Apuis aqui bien quejidas [berbo querer: forma berbal stranha, mas antressante] cun todo mundo, eiqui las moças fumus siempre mui quejidas [berbo querer: forma berbal stranha, mas antressante] tanto uas cumo outras, nós eiqui [palhatalizaçon tamien ousada an sendinés] ajuntábamos eiqui [palhatalizaçon tamien ousada an sendinés] un rancho de rapazas...
8. Al serano
- Stubo casado cula Barraqueira
- Esso! [forma tamien ousada an sendinés]
9. Cozina de ricos
10. L trio nun dá nada
- Pois, stá bien...
- La bida nun bedes cumo ye...
- Mas inda teneis assi trator pra arar ou arais culs burros.
- Tengo trator, siempre lo [pornome] tube.
- Inda faziedes assi por muito trigo ou çanteno?
- Não, fais-se pouco porque isso tamien nun dá nada. L trio [caída de l –g-, tal i qual cumo an sendinés] nun dá nada.
- Não.
- Quien ten carro passeia, agora quien no lo [pornome] ten cumo you stá acá no lhugar.
- Tanto dá que seia deimingo cumo segunda.
- Todos los [artigo] dies son eiguales, eiqui nun hai difréncia.
[Grabaçon feita por Filomena da Conceição Pires Preto Alonso, an 2004, pa l IDS – Instituto de Desenvolvimento Social, antidade propiatária de ls fexeiros. Ls falantes son dues ties, ua cun 79 i outra cun 85 anhos, dambas a dues sien anstruçon, i un tiu cun 71 anhos i la 4ª classe.
Amadeu Ferreira [trascriçon i ourganizaçon de ls testos]
01 de Nobembre de 2007
Buonas nuites !
ResponderEliminarEssa mostra sta antersante Amadeu, you nu'la coincie anté hoije.
-La maneira cume zaparece al "g" antre u i a (ya tamien u i e) sta mesmo mui antersante. You nunca oubie essas formas : anxuar ou aua. Mas claro tenemos Purtual i rua.
-La palabra aora tamien sta antersante, nun la splico. Apenas se puderie dezir qu'al "g" tamien zaparece antre a i o.
-S'antre u i a al "g" caye, acho que nun ye bien assi entre i i o(u) purque nun zaparece, apénas sona cume un "y" ! You beyo isso cum se fussa un patalizaçon dal "y", tal cume acuntece cul "n" pur eisemplo tenemos : pino > piño. Ende al "n" transforma-se n'outro sunido. Pal "g" ye la mesma cousa, passa a sonar cume se fusse un "y", i anton NUN CAYE. You beyo isso assi.
Por eisemplo, tamien tenemos las formas :(b/m)elanciya > (b/m)elanciga.
-Usamos quaisque siempre la palabra "primeiro" i pouco "purmeiro". Anque you scribo quaisque siempre "purmeiro".
-La forma "salgo" debe de ser quemun a toda la raia. Pus you digo : salgo dar ua buolta, salgo ende afuora, ...
-La forma "quejidas" acho you que l'hei oubisto an Cicuiro, mas nun tengo la certeza, Alcides cunfirmas ?
Mas eilha puode-se splicar assi : s'habie quien las quesixa, anton eilhas éran las quesidas (ende you pongo s e no j purque ye mesmo ź que you digo).
Abraço
Amadeu,
ResponderEliminarDiç se tamien dezies assí:
se you quejisse, etc..
Quejidas tamien ye capç de se ousar na Speciosa, solo percurando.
Bs
Adelaide
Buonas nuites Amadeu,
ResponderEliminarLas palabras ''aua i anxuar'' tamien se úsan an Zenízio. La palabra ''salgo'' nun ye ousada i nunca la tenie oubido. Delaide tamien an Zenízio se diç ''se you quejisse''.
Un abraço,
Francisco
Buonas nuites,
ResponderEliminarDelaide, «se you quejisse» ye la forma normal de dezir an mirandés.
Antressante que tamien se diga aua i anxuar an Zenízio.
Abraço,
Amadeu
Mie mai (Cicuiro) lembra-se d'oubir anxuar, mas nun se lembra d'oubir aua. Mas dua maneira ou d'outra s'habie anxuar tamien tenie qu'haber aua, cume tamiên hai rua,...
ResponderEliminarMiu pai (Samartino) nun se lembra d'oubir assi. Mas dixo-me que serie pussible ya qu'hai Purtual, aua i anxuar tamien serien pussiblidades an Samartino.
Tiu Pires, nal sou dicionairo diç que aua ye d'Infanes i nun da tierra d'ourige pra anxuar. Assi que cun certeza ye un fenomeno general.
ResponderEliminar